Duurzaam Energie Perspectief (DEP) heeft onderzoek gedaan naar de inzet van gasgeneratoren als piek voorziening in woonwijken. Uit dit onderzoek blijkt dat het mogelijk is om woonwijken te verduurzamen en gasloos te maken met elektrische warmtepompen, zonder dat gewacht hoeft te worden op netverzwaringen. De gasgenerator vangt op koude dagen de piekvraag in het net op, waardoor het elektriciteitsnet niet overbelast raakt.
De warmtetransitie in Nederland verloopt moeizaam. Het huidige tempo van verduurzaming brengt de klimaatdoelen van 2030 en 2050 in gevaar. De verduurzaming van de gebouwde omgeving met elektrische warmtepompen levert een grote bijdrage aan de klimaatdoelen, maar deze hebben veel impact op het elektriciteitsnet dat nu al last heeft van netcongestie. Wanneer woningen overstappen op elektrische warmtepompen, stijgt de netbelasting tot vier keer het huidige niveau. Bij een adoptie van slechts 15% elektrische warmtepompen kan het elektriciteitsnet al overbelast raken. Om deze stijgende belasting aan te kunnen zijn miljardeninvesteringen in middenspannings– en hoogspanningsnetten nodig en dit zorgt voor vertraging in de verduurzaming van woonwijken. Dit betekent dat andere ontwikkelingen in de wijk niet door kunnen gaan en storingen dreigen.
Beetje grijs voor groen
De grootschalige inzet van elektrische warmtepompen is normaal geen probleem, alleen op de koudste dagen zijn er pieken in de elektriciteitsvraag waarvoor het nodig is de midden– en hoogspanningsnetten te verzwaren. Door op deze piekmomenten een gasgenerator in te zetten bij het middenspanningsnet neemt de vraag op de bovenliggende netten af waardoor netverzwaringen overbodig zijn. Het resultaat is dat klanten de keuze hebben om direct spijtvrij over te schakelen naar een elektrische warmtepomp en volledig gasloos te wonen. Het gebruik van een beperkte hoeveelheid aardgas versnelt de lokale verduurzaming, een beetje grijs voor meer groen. Wanneer de generatoren alleen worden ingezet voor enkele echt koude dagen dan is de CO₂-uitstoot van de gasgenerator veel lager dan alternatieven, zoals de productie van grote batterijen voor hetzelfde doel.
Impact op investeringen
De huidige strategie om het net te verzwaren kost enorm veel geld. Deze investeringen lopen voor de gezamenlijke netbeheerders de komende jaren op tot €8mld per jaar. Voor 3 miljoen huishoudens betekent een verzwaring van 3 kW per woning (naar 4kW totaal) een investering van €4,4 miljard. Met piekgasgeneratoren kan deze investering worden uitgesteld of zelfs voor een deel worden vermeden. Het optimum ligt bij een hybride aanpak. Piekgasgeneratoren worden gecombineerd met beperkte netverzwaring naar totaal 2 kW. Dat kan miljarden euro’s besparen én het versnelt de warmtetransitie. In het onderzoek blijkt dat met een netverzwaring tot 2kW per woning de gasreductie oploopt tot 99%.
Conclusie en oproep
De inzet van piekgasgeneratoren biedt een unieke kans om de warmtetransitie te versnellen, CO₂-uitstoot drastisch te reduceren en miljarden aan netinvesteringen uit te stellen én te voorkomen. De piekgasgeneratoren hebben ook strategische voordelen. Minder verzwaring op midden- en hoogspanningsnetten, beperkte verzwaring in het laagspanningsnet, keuzevrijheid voor bewoners, toekomstbestendig en mogelijkheid om op termijn duurzame brandstoffen zoals biogas of waterstof te gebruiken.
De inzet van piekgasgeneratoren is een strategische versneller voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving.
DEP pleit er daarom voor om zo snel mogelijk te starten met de realisatie van de eerste piekgascentrales en deze oplossing op grote schaal te gaan toepassen.
