“Net als Liander, werken alle netbeheerders in ons land hard aan het verzwaren en uitbreiden van ons elektriciteitsnet om aan de groeiende vraag naar elektriciteit te kunnen voldoen,” steekt hij van wal. “Dat is echter niet van vandaag op morgen gerealiseerd. We zien dat het belang van het verschuiven van het aanbod of de vraag naar energie in tijd steeds groter wordt. Dit komt door de groei in duurzame opwek, de elektrificatie van mobiliteit en de toegenomen warmtevraag. Mede gezien de toenemende volatiliteit van elektriciteitsprijzen krijgt het leveren van flexibele capaciteit daarmee steeds meer waarde. GOPACS helpt de netbeheerders om vraag en aanbod van elektriciteit beter op elkaar af te stemmen en daarmee congestie te verminderen.”
Hoe dat werkt
In de praktijk werkt dat als volgt: Wanneer er sprake is van congestie op het net verdelen de netbeheerders de beperkte ruimte. De vraag is dan hoger dan het net aankan. Op zo’n moment kunnen netbeheerders via GOPACS aan grootzakelijke klanten vragen of zij tegen een vergoeding tijdelijk minder elektriciteit willen verbruiken of opwekken. Als ze dat doen ontstaat een win-win situatie: het voorkomen van overbelasting en evt. afschakelen van het elektriciteitsnet enerzijds, en een vergoeding voor het leveren van flexibele capaciteit anderzijds.
GOPACS biedt marktpartijen de kans om hun beschikbare flexibele capaciteit te gelde te maken
Aangesloten handelsplatformen uitgebreid
“Sinds het begin is het GOPACS gedachtengoed om flexibiliteit te ontsluiten waar het reeds aanwezig is. Het platform biedt marktpartijen, groot en klein, een zo laag mogelijke drempel om hun beschikbare flexibele capaciteit voor congestiemanagementdiensten te gelde te maken. Hiervoor heeft GOPACS, naast de reeds bestaande koppeling met het handelsplatform ETPA, nu ook een koppeling gemaakt met het handelsplatform EPEX SPOT. Op die manier kunnen meer klanten via hun eigen vertrouwde handelsplatform flex-biedingen inleggen en is er meer aanbod aan flexibiliteit zodat GOPACS tegemoet kan komen aan de steeds groter wordende flex-vraag van netbeheerders en hierbij tevens een zo kosten-efficiënt mogelijke oplossing kan voorleggen.”
De rol van DEP
Vanuit DEP zijn we in een vroeg stadium betrokken geraakt bij GOPACS, eerst aan Alliander-kant, sinds een aantal jaar ook binnen GOPACS zelf. “Zo heb ik met meerdere collega’s, waaronder Bas Trago, de ontwikkeling en connectie tussen GOPACS en EPEX SPOT geleidt, inclusief de benodigde afstemming tussen GOPACS, netbeheerders, handelsmarkten en andere sectorpartijen. Hierbij leveren we tevens een actieve bijdrage aan de inhoudelijke oplossingsrichtingen. Met een multidisciplinair team hebben we binnen GOPACS fundamentele veranderingen gerealiseerd. Het geeft ontzettend veel energie om zowel op inhoud als op het hoogste stakeholderniveau impact te maken en het traject met alle stakeholders binnen de ambitieuze doelstellingen te realiseren.”
Specifieke kennis
“Door als DEP midden in de realisatie van deze marktgebaseerde oplossingen te zitten, hebben wij in de loop der jaren brede kennis opgebouwd van de raakvlakken tussen netbeheerdersprocessen, de wholesale elektriciteitsmarkt, congestiemanagementdiensten en levering van balansdiensten. Deze kennis zetten we bijvoorbeeld in voor het borgen van het marktdenken en kennis van dergelijke marktprocessen binnen netbeheerdersoplossingen, alsmede het bedenken van door-ontwikkelingsmogelijkheden. De brede kennis van DEP op dit gebied is niet enkel voorbehouden aan netbeheerders. We adviseren ook klanten in het vrije domein graag bij hun uitdagingen op gebied van flexibele capaciteit en kunnen hun hierin overzicht en inzicht geven.”
Hoe verder
Nu het EPEX SPOT-traject in de afrondende fase zit wordt Jasper gevraagd wat hij verwacht voor de toekomst. “Er staan hele mooie ontwikkelingen op de GOPACS roadmap en zijn we vanuit DEP altijd bezig met initiatieven om de flexmarkt verder door te ontwikkelingen, bijvoorbeeld met geaggregeerde flexibiliteit vanuit kleinere flexbronnen of om op basis van data-analyse congestiemanagement-operations van netbeheerders te optimaliseren. Deze ontwikkelingen vragen om een integrale blik, zowel vanuit markt- als grid-perspectief. Daar ligt onze kracht bij DEP.”